On PrEP คืออะไร? เข้าใจการกินยา PrEP เพื่อป้องกันเอชไอวีอย่างรอบด้าน

ในยุคที่เทคโนโลยีทางการแพทย์ก้าวหน้าอย่างรวดเร็ว การป้องกันการติดเชื้อเอชไอวี (HIV) ก็มีทางเลือกที่หลากหลายมากขึ้น ไม่จำกัดอยู่เพียงแค่การใช้ถุงยางอนามัยเท่านั้น หนึ่งในนวัตกรรมที่ได้รับการยอมรับทั่วโลก คือ PrEP (Pre-Exposure Prophylaxis)หรือ On PrEP หรือยาต้านไวรัสที่ใช้ก่อนมีความเสี่ยง เพื่อป้องกันไม่ให้เชื้อ HIV เข้าสู่ร่างกาย

คำว่า “ออนเพร็พ” เริ่มเป็นที่รู้จักมากขึ้นในวงกว้าง โดยเฉพาะในกลุ่มคนรุ่นใหม่ กลุ่มชายรักชาย (MSM) ผู้ให้บริการทางเพศ และผู้ที่ตระหนักถึงความสำคัญของการดูแลสุขภาพทางเพศอย่างจริงจัง แต่ก็ยังมีอีกหลายคนที่ยังไม่เข้าใจชัดเจนว่า “การกิน PrEP” ต้องทำอย่างไร ปลอดภัยแค่ไหน และเหมาะกับใครบ้าง

“On PrEP” หมายถึงอะไร?

คำว่า “On PrEP” หมายถึงบุคคลที่กำลัง กินยา PrEP (Pre-Exposure Prophylaxis) อย่างต่อเนื่อง เพื่อป้องกันการติดเชื้อ เอชไอวี (HIV) ก่อนที่จะมีความเสี่ยง ยา เพร็พ หากใช้ถูกต้องและสม่ำเสมอ จะช่วยลดความเสี่ยงในการติดเชื้อจากการมีเพศสัมพันธ์ได้ถึง 99% และจากการใช้เข็มร่วมกันได้มากกว่า 70%

การที่คุณ “ทานเพร็พ” ไม่ใช่แค่การกินยา แต่หมายถึงการดูแลสุขภาพทางเพศอย่างจริงจัง ตรวจสุขภาพสม่ำเสมอ และมีความรับผิดชอบต่อตนเองและคู่ของคุณ

PrEP คืออะไร?

เพร็พ หรือการป้องกันก่อนสัมผัสเชื้อ คือวิธีการใช้ยาต้านไวรัส HIV สำหรับผู้ที่ยังไม่ติดเชื้อ เพื่อป้องกันไม่ให้ไวรัสสามารถแพร่กระจายหรือเจริญเติบโตในร่างกายได้ ยาที่ใช้ส่วนใหญ่ ได้แก่ Tenofovir และ Emtricitabine ซึ่งเป็นยาต้านไวรัสที่มีประสิทธิภาพและปลอดภัย

หากคุณ “ทานเพร็พ” หมายความว่าคุณกำลังป้องกันเอชไอวีอย่างจริงจัง โดยอาจเป็นการกินทุกวัน หรือแบบ On-Demand (เป็นครั้งคราวตามแผนการแพทย์)

ใครควรพิจารณาใช้ PrEP?

PrEP เหมาะกับผู้ที่มีความเสี่ยงสูงต่อการติดเชื้อ HIV เช่น:

• ชายที่มีเพศสัมพันธ์กับชาย (MSM)

• คู่รักที่ฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งติดเชื้อ HIV

• ผู้ที่มีคู่นอนหลายคน

• ผู้ที่มีเพศสัมพันธ์โดยไม่ใช้ถุงยางอนามัย

• ผู้ใช้สารเสพติดชนิดฉีด

• พนักงานบริการทางเพศ

หากคุณไม่แน่ใจว่าเข้าข่ายหรือไม่ แนะนำให้ปรึกษาแพทย์เพื่อประเมินความเสี่ยง

รูปแบบการใช้เพร็พ

การ ทานเพร็พ มีได้สองแบบหลัก คือ:

1. ทานเพร็พ ทุกวัน (Daily PrEP)

ทานวันละ 1 เม็ด เหมาะสำหรับผู้ที่:

• มีเพศสัมพันธ์เป็นประจำ

• ไม่สามารถวางแผนล่วงหน้าได้

• ต้องการการปกป้องอย่างต่อเนื่อง

2. ทานเพร็พ แบบ On-Demand (สูตร 2-1-1)

สำหรับชายที่มีเพศสัมพันธ์กับชาย (MSM) เท่านั้น:

• ทาน 2 เม็ดก่อนมีเพศสัมพันธ์ 2–24 ชั่วโมง

• ทานอีก 1 เม็ด หลัง 24 ชั่วโมง

• และอีก 1 เม็ด หลังจากนั้น 48 ชั่วโมง

ไม่แนะนำให้ใช้สูตรนี้ในหญิงข้ามเพศ หญิงที่มีเพศสัมพันธ์กับชาย หรือผู้ใช้ยาเสพติดฉีด

การเริ่มต้น “ทาน PrEP” ต้องทำอะไรบ้าง?

หากคุณสนใจจะเริ่ม PrEP จะต้องผ่านขั้นตอนดังนี้:

1. พบแพทย์เพื่อตรวจสุขภาพเบื้องต้น เช่น

   • ตรวจ HIV

   • ตรวจโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์

   • ตรวจการทำงานของไต

   • ตรวจไวรัสตับอักเสบบี/ซี

2. รับยา PrEP ตามคำแนะนำแพทย์

3. ติดตามสุขภาพทุก 3 เดือน

   • ตรวจ HIV

   • ตรวจ STI

   • ตรวจไต

   • รับยารอบใหม่

อาการข้างเคียงของ PrEP

PrEP ปลอดภัยและมีผลข้างเคียงน้อย เช่น:

• คลื่นไส้

• ปวดหัว

• อ่อนเพลียเล็กน้อย

อาการเหล่านี้มักหายไปในไม่กี่วัน สำหรับการใช้ระยะยาว แพทย์จะติดตามการทำงานของไตเป็นระยะ

PrEP ไม่ทำให้ติดยา และ ไม่มีผลต่อจิตใจหรือสมรรถภาพทางเพศ

ความเข้าใจผิดเกี่ยวกับการ “On PrEP”

• “กิน PrEP แปลว่าสำส่อน” — ไม่จริง การกิน PrEP แปลว่าคุณใส่ใจสุขภาพตนเอง

• “PrEP มีไว้เฉพาะสำหรับเกย์” — ไม่จริง PrEP เหมาะกับทุกเพศทุกวัยที่มีความเสี่ยง

• “กิน PrEP ไม่ต้องใส่ถุงยางแล้ว” — PrEP ป้องกัน HIV ได้ แต่ไม่ได้ป้องกันโรคอื่น เช่น ซิฟิลิส หนองใน เริม หรือ HPV

• “PrEP อันตราย” — PrEP ได้รับการรับรองจากองค์การอนามัยโลก และผ่านการวิจัยมานาน

ประโยชน์ของการทาน PrEP

การกิน PrEP อย่างต่อเนื่องส่งผลดีทั้งในแง่ร่างกายและจิตใจ:

• ป้องกัน HIV อย่างมีประสิทธิภาพ

• ลดความวิตกกังวลในการมีเพศสัมพันธ์

• ตรวจสุขภาพสม่ำเสมอ

• ดูแลตัวเองและปกป้องผู้อื่น

• สร้างความมั่นใจในการใช้ชีวิตรักและเพศ

หยุด PrEP ได้ไหม?

คุณสามารถหยุด PrEP ได้เมื่อ:

• อยู่ในความสัมพันธ์ที่ปลอดภัย

• ไม่มีพฤติกรรมเสี่ยงอีกต่อไป

• ปรึกษาแพทย์และตรวจ HIV อีกครั้ง

ถ้าหยุด PrEP แนะนำให้ใช้ถุงยาง และหมั่นตรวจโรคอย่างสม่ำเสมอ

“On PrEP” คือการดูแลสุขภาพที่ชาญฉลาด

การที่คุณ “On PrEP” คือการป้องกัน HIV อย่างมีเหตุผลและมีประสิทธิภาพ เหมาะสำหรับผู้ที่ต้องการปกป้องตนเอง มีความเสี่ยง หรืออยู่ในช่วงเปลี่ยนผ่านของความสัมพันธ์

ไม่ว่าคุณจะเป็นใคร หรือมีรสนิยมทางเพศแบบไหน การเลือกเริ่ม PrEP คือการตัดสินใจที่มีพลังในการดูแลชีวิต สุขภาพ และอนาคตของคุณเอง

สนใจเริ่มต้นทาน PrEP?

สามารถติดต่อคลินิกใกล้บ้าน หรือคลินิกเฉพาะทาง เช่น ฮักษาคลินิก เชียงใหม่, คลินิกนิรนาม, หรือจองตรวจฟรีได้ผ่าน Love2Test.org

อ้างอิง

1. Centers for Disease Control and Prevention (CDC). (2023). Pre-Exposure Prophylaxis (PrEP). [ออนไลน์] เข้าถึงได้จาก: https://www.cdc.gov/hiv/basics/prep.html

   ให้ข้อมูลพื้นฐานเกี่ยวกับ PrEP วิธีการใช้ ประสิทธิภาพ และคำแนะนำทางการแพทย์

2. World Health Organization (WHO). (2022). Updated recommendations on oral PrEP of HIV infection. [ออนไลน์] เข้าถึงได้จาก: https://www.who.int/publications/i/item/9789240056215

   คู่มือแนวทางปฏิบัติสำหรับประเทศสมาชิกเกี่ยวกับการใช้ PrEP แบบรับประทาน

3. UNAIDS. (2023). Global HIV & AIDS statistics — Fact sheet. [ออนไลน์] เข้าถึงได้จาก: https://www.unaids.org/en/resources/fact-sheet

   สถิติโลกเกี่ยวกับการแพร่ระบาดของเอชไอวี และความจำเป็นในการขยายการเข้าถึง PrEP

4. กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข. (2567). แนวทางการใช้ PrEP ในประเทศไทย. [ออนไลน์] เข้าถึงได้จาก: https://ddc.moph.go.th/disease_detail.php?d=24

   ข้อมูลแนวทางการใช้ยา PrEP สำหรับประชาชนไทย รวมถึงสถานที่ให้บริการที่เข้าร่วมโครงการ

HIV preventionOn PrEPPrEPป้องกันเอชไอวียาต้านไวรัสเพร็พเอชไอวี